Οι Αράπηδες, ντυμένοι με προβιές και ζωσμένοι με «τα τσάνια», χωρίζονται σε δύο ομάδες, με δύο αρχηγούς να τους οδηγούν, και βγαίνουν στα σοκάκια του χωριού. Το βήμα τους είναι αργό και επιβλητικό προκαλώντας εκκωφαντικό θόρυβο, για να ξορκίσουν το κακό και να φέρουν το αισιόδοξο μήνυμα της ζωής. Οι δύο ομάδες ενώνονται στο χώρο που κορυφώνεται το έθιμο, όπου και τους περιμένει ο κόσμος. Οι δύο αρχηγοί παλεύουν, μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολουθεί μυσταγωγία γύρω από τον πεσμένο αρχηγό και ολοκληρώνεται με την ανάστασή του. Χαρούμενοι όλοι βγάζουν τις «μπαρμπότες», αποκαλύπτοντας τα πρόσωπά τους και στήνουν έναν ξέφρενο κυκλικό χορό.
Σύμφωνα με την παράδοση η πτώση του Αράπη συμβολίζει τον θάνατο του Διονύσου από τους Τιτάνες και την αδράνεια της φύσης κατά τους χειμερινούς μήνες, ενώ η έγερσή του, την ανάσταση του Διονύσου από τον Δία και το ξύπνημα της φύσης με τον ερχομό της άνοιξης.
Η αναβίωση και διάσωση του εθίμου του «Αράπηδων» γίνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Νικήσιανης «Αράπης». Το έθιμο παραδοσιακά κορυφωνόταν στις 7 Ιανουαρίου. Πρακτικοί λόγοι, όμως, επέβαλαν τη μετάθεσή του στις 6 Ιανουαρίου.
