ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αγγελούδη Ζαρκάδα Σ., Η Καβάλα πριν και τώρα. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καβάλας, 2010.
«Φωτογραφίζω και εργάζομαι σ’ αυτή την πόλη πολλά χρόνια. Αλλά αυτό το βιβλίο ήταν για μένα η πιο αβίαστη δουλειά. Είναι απόλαυση να ψάχνεις στις παλιές φωτογραφίες χαμένα κτίρια, σπίτια και καπναποθήκες, μέγαρα και σχολεία. Λειτουργείς σαν ιχνηλάτης, σαν εξερευνητής, και όταν ταυτίζεις ένα, θα ταυτίσεις εύκολα και το επόμενο…»
Απόσπασμα από το εισαγωγικό κείμενο της συγγραφέως
Βύζικας Ι. Θ., Καβάλα, Η Μέκκα του Καπνού. Ινστιτούτο Κοινωνικών Κινημάτων & Ιστορίας Καπνού, 2010.
«Ο καπνός ήταν πραγματικά η ζωή της Καβάλας για πολλά χρόνια. Οι συζητήσεις, για το αν πήγαν καλά τα καπνά φέτος, πότε θα ανοίξει το μαγαζί, πόσους καπνεργάτες θα πάρουν, ήταν καθημερινές […] Και μόνο όταν περνάς ανάμεσα από κάποιες καπναποθήκες που ακόμα υπάρχουν νομίζεις ότι ακούς τα βιαστικά βήματα των καπνεργατριών στο καλντερίμι κι ότι η μυρωδιά των φύλλων του καπνού είναι ακόμα στον αέρα.»
Αποσπάσματα από το προλογικό σημείωμα του συγγραφέως
Το βιβλίο διαιρείται σε τρεις τόμους:
Τόμος Α’: Ανατολικά καπνά, Επεξεργασία καπνού, Καπνοβιομηχανία
Τόμος Β’: Καβάλα 19ου-20ου αιώνα, Οι άνθρωποι του καπνού
Τόμος Γ’: Καπναποθήκες
Γαραντούδης Ε. και Μικέ Μ. (επιμ.), Παλίμψηστο Καβάλας, Ανθολόγιο μεταπολεμικών λογοτεχνικών κειμένων. Εκδόσεις Καστανιώτη, 2009.
«Στο βιβλίο αυτό ανθολογούνται και εξετάζονται πεζά και ποιητικά κείμενα 16 πεζογράφων και 13 ποιητών -ιδιαίτερα από το συμβατικό όριο 1960 και εξής-, στα οποία η πόλη της Καβάλας μαζί με την ευρύτερη περιφέρειά της διαθλάται, μετασχηματίζεται σε λογοτεχνική πόλη, δημιουργεί την ιδιαίτερη μυθοποιητική της παράδοση και επωμίζεται αισθητικούς και ιδεολογικούς ρόλους. […] Ο μετασχηματισμός της πραγματικής σε λογοτεχνική πόλη συνδυάζει το πραγματικό με το φανταστικό, ακροβατεί ανάμεσα στον μύθο και στην ιστορία, εμψυχώνει τον δομημένο χώρο με τις ελεύθερες επιλογές των φαντασιώσεων ή με την ειλικρίνεια των βιωμάτων, δημιουργώντας εντέλει μια σύνθετη λογοτεχνική πολεοδομία.»
Αποσπάσματα από τη σύνοψη του βιβλίου
Γιαννέλος Γ., Καβάλα. Εκδόσεις Μίλητος, 2017.
«Τα όσα ενδιαφέροντα βρει ο αναγνώστης στο ανά χείρας λεύκωμα φανερώνουν πως η Καβάλα είναι μια πόλη που όσο τη ζεις ανακαλύπτεις συνέχεια καινούρια στοιχεία και άγνωστες γωνίες της. Το καλαίσθητο αυτό λεύκωμα των εκδόσεων Μίλητος περιέχει ό,τι μπορεί να αποτυπωθεί με τη βοήθεια του φωτογραφικού φακού.»
Απόσπασμα από το προλογικό σημείωμα της Δημάρχου, κ. Δήμητρας Τσανάκα
Γραφείο Κίζη Α.Ε. Αρχιτεκτονικής & Design, Προμελέτη Μουσείου Καπνού στη Δημοτική Καπναποθήκη της Καβάλας. 2017.
Η προμελέτη για το Μουσείο Καπνού στην Καβάλα αποτελεί το πρώτο στάδιο της πλήρους μελέτης, που ανετέθη από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Βιομηχάνων Μεταποίησης και Εταιρειών Εμπορίας Καπνού στο γραφείο Κίζη Α.Ε. Αρχιτεκτονικής & Design.
Δάκαρη Κ., Μπακιρτζής Α. και Καραμπάσης Γ., Το παράλιο τείχος της Καβάλας. Υπουργείο Πολιτισμού – 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, 2008.
Η έκδοση ξεκινά με χρονολόγιο και ιστορικό διάγραμμα της ανθρώπινης δραστηριότητας στη χερσόνησο της Παναγίας, ακολουθεί παρουσίαση των ιστορικών φάσεων της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής της και ολοκληρώνεται με σύνοψη των εργασιών συντήρησης και στερέωσης του παράλιου τείχους.
Δήμος Καβάλας, Στοιχεία ιστορίας του Νομού Καβάλας, Πρακτικά του σεμιναρίου τοπικής ιστορίας που διοργανώθηκε από τον Δήμο Καβάλας. Δήμος Καβάλας, 2010.
«Τα θέματα που αναπτύχθηκαν από τους εισηγητές ήταν ποικίλα και περιλάμβαναν στοιχεία της ιστορίας της πόλης από τον 7ο–6ο π.Χ. αιώνα, μέχρι τις δεκαετίες του περασμένου (αιώνα). Είναι κατανοητό ότι, μια πόλη με τόσο μεγάλη ιστορική διαδρομή (3.000 σχεδόν χρόνια) έχει τεράστιο όγκο ιστορικών στοιχείων, τα οποία δεν μπορούν να παρουσιαστούν σε 25-30 ώρες ενός Σεμιναρίου. Κάτ’ ανάγκην λοιπόν, οι εισηγητές έκαμαν ο καθένας τη δική του επιλογή και παρουσίασαν εισηγήσεις εξαιρετικού ενδιαφέροντος, χρησιμότατες για την έναρξη της εξάπλωσης της γνώσης της τοπικής μας ιστορίας, στη νέα γενιά της πόλης μας.»
Απόσπασμα από την εισαγωγή του επιστημονικού επιμελητή της έκδοσης
Εξωραϊστικός Πολιτιστικός Σύλλογος Παναγίας «ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ», Η παλιά πόλη της Καβάλας (7ος π.Χ. – 20ος αι.), Ο χώρος, οι άνθρωποι, τα τεκμήρια της ιστορίας. Τόμος Ι και Τόμος ΙΙ. Εξωραϊστικός Πολιτιστικός Σύλλογος Παναγίας «ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ», 2005.
«Ο Εξωραϊστικός Πολιτιστικός Σύλλογος Παναγίας «ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ», στο πλαίσιο των προσπαθειών του για τη διάσωση των ιστορικών τεκμηρίων της συνοικίας, της οποίας η ιστορία ταυτίζεται με την ιστορία της πόλης της Καβάλας μέχρι τα νεότερα χρόνια, προχωρεί στην έκδοση του δίτομου έργου Η παλιά πόλη της Καβάλας (7ος π.Χ. – 20ος αι.), Ο χώρος, οι άνθρωποι, τα τεκμήρια της ιστορίας. Τα μέλη του Δ.Σ., σε συνεργασία με πολλούς συμπολίτες μας, εργάστηκαν περισσότερο από τέσσερα χρόνια, επιχειρώντας την κάλυψη του μέχρι σήμερα βιβλιογραφικού κενού σε σχέση με την ιστορία της πόλης και τη διάσωση μέρους της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου.»
Απόσπασμα από το εισαγωγικό σημείωμα
Επιτροπή Ερευνών ΑΠΘ – Τμήμα Αρχιτεκτόνων – Τομέας Αρχιτεκτονικού και Αστικού Σχεδιασμού, Καβάλα intra muros: κινητικότητα. Α.Π.Θ., 2006.
«Οι πόλεις ταξιδεύουν προς το μέρος μας, σχεδόν όπως και εμείς ταξιδεύουμε προς εκείνες. Κάθε πόλη εκπέμπει εικόνες, περισσότερες ή λιγότερες είναι η αλήθεια και γίνεται οικεία χάρη σε αυτές ακριβώς τις εικόνες που κινούνται. «Η εμπειρία των πόλεων είναι εμπειρία εικόνων… Η φυσική μορφή είναι απλώς ένα βοήθημα για την εκτόξευση ή τη διαμόρφωση των ροών εικόνων». Αυτός είναι ένα από τους λόγους που, ενόψει της δικτύωσης του ιστορικού κέντρου της Καβάλας, οι σελίδες αυτού του έντυπου είναι αφιερωμένες στην ανάλυση του φυσικού αντικειμένου και των εικόνων που συμμετέχουν σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε city branding.»
Απόσπασμα από την εισαγωγή της έκδοσης
Ζιώγας Π. Χ., Παραδοσιακά κτίρια της νεότερης Καβάλας, Με ιστορική εισαγωγή και τοπογραφικό χάρτη της πόλης. Παναγιώτης Χρ. Ζιώγας, 1995.
«Η νεότερη Καβάλα έχει μια πραγματικά συναρπαστική ιστορία, όχι μόνο γιατί μέσα σε μισό περίπου αιώνα (μετά το 1864) από χωριό έγινε μεγαλούπολη, αλλά και γιατί στην αντίστοιχη περίοδο η ποιότητα ζωής της υπήρξε μοναδική για την επαρχία. Το βιβλίο που καλύπτει αυτή τη περίοδο είναι κυρίως ένα «λεύκωμα φωτογραφιών» από τα κτίρια εκείνα της πόλης, που υπήρξαν γέννημα μιας θαυμαστής ακμής και που καθημερινά χάνονται ή αλλοιώνονται από το χρόνο και από τις οικοδομικές επεμβάσεις.»
Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου
Καλογήρου Ν., Νομικός Μ. και Παπαδοπούλου Τ., Καβάλα intra muros. Α.Π.Θ., 1992.
Η έκδοση αυτή βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε στοιχεία που συγκεντρώθηκαν και επεξεργασίες που έγιναν στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος «Αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις στη Χερσόνησο της Παναγίας», το οποίο εκπονήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με χρηματοδότηση του Δήμου Καβάλας.
Καραγιαννακίδης Ν. και Λυκουρίνος Κ., Νεάπολις- Χριστούπολις- Καβάλα, Οδοιπορικό στον χώρο και χρόνο της παλιάς πόλης. Δήμος Καβάλας, χ.χ.
«Η παρούσα έκδοση είναι ένα σύντομο οδοιπορικό στην παλιά πόλη της Καβάλας και στους είκοσι επτά αιώνες της ιστορίας της. Περιδιαβάζει, μαζί με τους αναγνώστες, τα στενά δρομάκια της χερσονήσου της Παναγίας και βλέπει τις συνέχειες και τους μετασχηματισμούς στη μακραίωνη ιστορία της. Συναντά τις μαρτυρίες και τα λείψανα της αρχαίας Νεάπολης και της βυζαντινής Χριστούπολης. Σταματά στα ιστορικά και μνημειακά κατάλοιπα της οθωμανικής πόλης. Αφουγκράζεται τον παλμό της νεότερης προσφυγικής συνοικίας. Εξετάζει, το παλίμψηστο του ιστορικού πυρήνα της Καβάλας, που αντανακλά στην ταυτότητα της σημερινής πόλης.»
Απόσπασμα από εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου
Κιουρτσή Μιχαλοπούλου Α. Χ. και Μιχαλόπουλος Ν. Α., Οδωνυμικά της Καβάλας, Η ιστορία και ο πολιτισμός της πόλης μέσα από τα ονόματα των οδών, πλατειών, συνοικιών της. Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας, 2009.
«Γιατί μέσα στους δρόμους της πόλης πλανιέται όλη η ζωή της: η γένεσή της με το αρχικό μέγεθος, οι επεκτάσεις της, η μυθολογική, ιστορική και πολιτιστική της διαδρομή∙ οι άνθρωποι της που πολέμησαν με τον λόγο και την τέχνη και την επιστημοσύνη τους, με την αρετή και την ανθρωπιά τους∙ οι άνθρωποι της που πολέμησαν με το σπαθί και πότισαν με το αίμα τους την ελευθερία της και υπερασπίστηκαν με την αυτοθυσία τους τα ιδανικά τους∙ οι ευεργέτες και οι άρχοντες που πρόσφεραν στη δημιουργία της πόλης, του έθνους και της οικουμένης κάποιες φορές∙ η κοινωνική της ιδεολογία, η κομματική της τοποθέτηση και τα πολιτικά της ρεύματα, που διαμόρφωσαν τη σημερινή εικόνα της.»
Απόσπασμα από το προλογικό σημείωμα της συγγραφέως
Λυχούνας Μ., Μεσαιωνικό Υδραγωγείο Καβάλας. Υπουργείο Πολιτισμού – 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, 2008.
Η έκδοση ξεκινά με παρουσίαση και περιγραφή του Υδραγωγείου της Καβάλας, ακολουθεί σύνοψη των εργασιών αναστήλωσης και συντήρησης του μνημείου και ολοκληρώνεται με την τεκμηρίωση χρονολόγησης του έργου υποδομής.
Πέγιος Γ. Α., Από την ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος Καβάλας (1922-1953). Ο.Α.Ε.Δ., 1984.
«Εκτός από τα συνδικαλιστικά γεγονότα, ο συγγραφέας αναφέρεται και στο ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο, με κύριο σημείο αναφοράς, την Καβάλα, τον καπνό και τους καπνεργάτες. Διαγράφεται έτσι έντονα η σχέση των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων με το συνδικαλιστικό καπνεργατικό κίνημα.»
Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου
Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Ανατολική Μακεδονία. Anglohellenic – Εκδόσεις Πέλτη Α.Ε., 2008.
«“Habent sua fata libelli”, έχουν τη δική τους μοίρα τα βιβλία, συνηθίζουν να ομολογούν οι λόγιοι ανά τον κόσμο για να δικαιολογήσουν τις λεηλασίες των πολιτιστικών αγαθών και των Βιβλιοθηκών την Ανατολής∙ έχουν όμως τη δική τους μοίρα και οι άνθρωποι, τα κτήρια, ο χώρος που μεταλλάσσεται και μετασχηματίζεται, αυτήν τη μοίρα, το παρελθόν του συγκεκριμένου ευρύτερου χώρου των δύο σήμερα Νομών Ανατολικής Μακεδονίας, των Νομών της Καβάλας και της Δράμας, έρχεται να διερευνήσει και να αποκαλύψει, ιστορικά και πολιτιστικά ο συγκεκριμένος τόμος…»
Απόσπασμα από την εισαγωγή του επιστημονικού επιμελητή της έκδοσης
Στεφανίδου Α., Η πόλη-λιμάνι της Καβάλας κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, Πολεοδομική και ιστορική διερεύνηση (1391-1912). Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο Καβάλας, 2007.
«Η εργασία αυτή έχει σκοπό να μελετήσει την εξέλιξη των οικονομικών και κοινωνικών δομών μιας πόλης, όπως η Καβάλα: μιας πόλης-λιμάνι του βορειοανατολικού Αιγαίου ενταγμένης στο οθωμανικό φεουδαρχικό σύστημα παραγωγής. Η διερεύνηση της οργάνωσης του χώρου της πόλης γίνεται σε σχέση με τις παραπάνω δομές. Γίνεται με την υπόθεση ότι οι οικονομικές και κοινωνικές συνιστώσες, η κρατική πολιτική και οι πολιτιστικές αξίες αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες της μορφής των οικιστικών συναθροίσεων, της κατανομής των λειτουργιών και της εμφάνισης ορισμένων αρχιτεκτονικών τύπων. Τα γνωρίσματα της συγκεκριμένης πόλης συσχετίζονται με τις γενικότερες αρχές και τους θεσμούς του οθωμανικού συστήματος και της οθωμανικής πόλης.»
Απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου
Χαρπαντίδης Κ. Ι., Καβάλα – Θάσος, Πινελιές του πράσινου και του μπλε. Εκδόσεις Μίλητος, 2010.
«Το γεγονός ότι η Καβάλα, από την αρχαιότητα κιόλας, ήταν ένα σημαντικό λιμάνι, συνέβαλε ώστε να γίνει υποδοχέας πολλών και διαφορετικών ομάδων και φυλών, η κάθε μία από τις οποίες έβαλε το δικό της λιθαράκι στο «χτίσιμο» ενός ξεχωριστού πολιτισμού που έχει τις ρίζες του εξίσου στην Ευρώπη και στην Ανατολή. […] Η ίδια η πρωτεύουσα του νομού, όπως είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, μια γαλάζια πολιτεία του ελληνικού βορρά που την αγκαλιάζει το Αιγαίο πέλαγος, διαθέτει όλα εκείνα τα στοιχεία που την κάνουν τόπο αξιοζήλευτο. Τα μνημεία του παρελθόντος που κοσμούν την Καβάλα από την μια άκρη στην άλλη, «δένουν» γλυκά με τους ρυθμούς της σύγχρονης πόλης. Δεν είναι τυχαίο ότι, στο παρελθόν, συγγραφείς και περιηγητές την είχαν ονομάσει «μικρό Monte Carlo».
Αποσπάσματα από το εισαγωγικό σημείωμα του εκδότη