Η πλατεία Καπνεργάτη, επί των οδών Κασσάνδρου και Αβέρωφ, είναι η δεύτερη σημαντικότερη και κεντρικότερη πλατεία της πόλης, μετά την πλατεία Ελευθερίας. Στην πλατεία Καπνεργάτη βρίσκεται το μεγάλο κτίριο της Δημοτικής Καπναποθήκης, το οποίο φιλοξενεί τακτικά εκθέσεις και εκδηλώσεις, όπως και το μνημείο του Καπνεργάτη, στο οποίο οφείλει το όνομά της η πλατεία.
Το μνημείο είναι δημιουργία του Δημητρίου Αρμακόλα, ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες γλύπτες. Τοποθετήθηκε στην ομώνυμη πλατεία το 1986. Απεικονίζει πρόσωπα τα οποία συμμετείχαν στο καπνεργατικό κίνημα, δύο άνδρες και μια γυναίκα, με στόχο να αποτίσει φόρο τιμής και στη γυναικεία συμμετοχή στον αγώνα. Τα χέρια είναι ξεχωριστό γλυπτό, το οποίο εξαίρει τη δύναμη, την ταχύτητα και τη μαεστρία των χεριών του καπνεργάτη και συμβολίζει το μεροκάματο αλλά και την παραμονή στην εργασία.
Πριν προχωρήσετε, αξίζει να σταθείτε στον κυκλικό κόμβο και να προσέξετε τα τρία κτίρια καπναποθηκών: Τη Δημοτική καπναποθήκη, η οποία στέγαζε την εταιρεία Kiazim Emin & Cie και χτίστηκε το 1910. Το εμπορικό κέντρο, δηλαδή την πρώην καπναποθήκη «Ρεζή», η οποία χτίστηκε το 1885 και στέγαζε το Οθωμανικό Μονοπώλιο Καπνού. Το κτίριο που στεγάζει γνωστή αλυσίδα καταστημάτων ρούχων, δηλαδή την πρώην καπναποθήκη Αντωνίου Αναστασιάδη με έτος κατασκευής μεταξύ 1890 και 1910.
Κατηφορίζοντας στον κυκλικό κόμβο της Αβέρωφ, στα δεξιά βρίσκεται η οδός Κύπρου. Περπατώντας κανείς κατά μήκος του πλακόστρωτου δρόμου συναντά διαδοχικά τη Μονή Λαζαριστών, το Μέγαρο Wix, το Δημαρχείο, τη Μεγάλη Λέσχη και το Μέγαρο Τόκου. Συνεχίζοντας δεξιά στην οδό Φιλίππου, θα δείτε το Μέγαρο Ζάχου και έπειτα μια σειρά κτιρίων καπναποθηκών των αρχών του 20ου αιώνα.
Λίγα λόγια για τα τελευταία κτίρια: Η Καθολική Μονή του Αγίου Παύλου, ή Μονή Λαζαριστών του Αγίου Βικεντίου του Παύλου, χτίστηκε μεταξύ 1888 και 1892 για να εξυπηρετήσει τις ποιμαντικές ανάγκες των τότε καθολικών. Το Μέγαρο Wix χτίστηκε το 1906 από τον Γερμανό Bαρόνο Adolf Wix. Ήταν η επιχειρηματική έδρα και οικία του. Το Δημαρχείο χτίστηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1890. Ανήκε στην ιδιοκτησία του Ούγγρου καπνέμπορου Βαρόνου Pierre Herzog και χρησιμοποιήθηκε ως επιχειρηματική έδρα και οικία του. Η Μεγάλη Λέσχη ιδρύθηκε το 1910 από τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Καβάλας για να στεγάσει τη Λέσχη Ελληνικής Κοινότητας Καβάλας και αποτελεί εξαίρετο δείγμα αυστριακού μπαρόκ στην Ευρώπη. Το Μέγαρο Τόκου χτίστηκε από τον καπνέμπορο Δημήτριο Τόκο το 1879 ως οικία του και, αντίστοιχα, το Μέγαρο Ζάχου ήταν η οικία του καπνέμπορου Ζάχου Ζάχου. Πρόκειται για κτίριο αθηναϊκού νεοκλασικισμού, περίπου του 1900.
Ακριβώς κάτω από την οδό Κύπρου μπορείτε να διασχίσετε τον Δημοτικό Κήπο και να δείτε το εξαιρετικό άγαλμα της φτερωτής Νίκης, έργο του Ιωάννη Παρμακέλη.
