Το Μουσείο δημιουργήθηκε με αγάπη και μεράκι από απογόνους προσφύγων δεύτερης και τρίτης γενιάς. Προσφύγων που διώχτηκαν βίαια από τις πατρίδες της Ανατολής, εγκατέλειψαν τις εστίες τους όπου επί τρεις χιλιάδες χρόνια μεγαλούργησαν, και ρίζωσαν στη νέα τους πατρίδα. Έφεραν μαζί τους την ιστορία τους, τον πολιτισμό, την αρχοντιά και τις αξίες τους, το σπόρο που φύτεψαν στη νέα τους γη, αυτή της μητέρας Ελλάδας.
Ενενήντα χρόνια μετά, ο Σύλλογος Μικρασιατών Καβάλας «Μνήμη Μικράς Ασίας», συγκεντρώνοντας τα κειμήλιά τους, (εικόνες και είδη λατρείας, κεντήματα, είδη καθημερινής χρήσης, βιβλία, έγγραφα και φωτογραφίες), από τις αλησμόνητες πατρίδες, και άλλα που αποκτήθηκαν εδώ τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής τους, δημιούργησε το «Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού»,σαν έναν ελάχιστο φόρο τιμής γι αυτούς που άδικα χάθηκαν, γι αυτούς που βίωσαν την φωτιά και την προσφυγιά, γι αυτούς που με χίλιες δυσκολίες κατόρθωσαν να μας μεγαλώσουν.
Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του το μουσείο δέχτηκε πολλές μεμονωμένες οργανωμένες επισκέψεις και εκατοντάδες μαθητές από σχολεία της Καβάλας, του Νομού και όλης της χώρας. Προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν περισσότεροι συμπολίτες μας, προβλήθηκαν οι δραστηριότητες του μουσείου στα ΚΑΠΗ και τα γηροκομεία της Καβάλας, για να μη χαθούν άλλα κειμήλια, τιμώντας παράλληλα τους ηλικιωμένους στην πλειονότητά τους απογόνους προσφύγων. Πολύ επιτυχημένη επίσης η θεματική έκθεση με τίτλο «Προίκα. Αρραβώνας, Προικοσύμφωνο, Γάμος», που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2015 στην Δημοτική Καπναποθήκη προσελκύοντας μεγάλο αριθμό επισκεπτών.
Το Μουσείο από τον Νοέμβριο του 2018 λειτουργεί στο νέο του χώρο που παραχωρήθηκε από τον Δήμο Καβάλας, επί της οδού Κολοκοτρώνη αρ. 2 (δίπλα στις καμάρες).
Είναι ανοιχτό Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 09:30-13:30 και Κυριακή 11:00-14:00.
Για σχολεία, συλλόγους και ομάδες επισκεπτών τις ίδιες μέρες, μόνον κατόπιν ραντεβού στα τηλ.6937457121 και 6945340340.
