Κάνοντας έναν περίπατο στο κέντρο της Καβάλας, ταξιδεύουμε πίσω στην ιστορία, δύο αιώνες πριν, στα μέσα του 19^ου αιώνα. Τότε που η Καβάλα ήταν το μεγαλύτερο κέντρο επεξεργασίας και εξαγωγών καπνού στα Βαλκάνια.

Στην πόλη είχαν συγκεντρωθεί εμπορικοί οίκοι, προξενεία και για μισό τουλάχιστον αιώνα γέννησε πλούτο και έδωσε δουλειές. Δημιουργήθηκαν θέσεις εργασίας για χιλιάδες καπνεργάτες, ενώ τη μεσαία τάξη απαρτίζανε μεσίτες, πραγματογνώμονες καπνού, ναυτικοί πράκτορες, έμποροι και λοιποί επαγγελματίες. Οι εταιρίες ανήκαν σε καπνέμπορους διαφόρων εθνικοτήτων (Έλληνες, Τούρκους, Ούγγρους, Εβραίους).

Είναι μια από εκείνες τις ελληνικές πόλεις που ακολουθεί τους κύκλους του καπνού, δηλαδή το μάζεμα, το στέγνωμα των φύλλων, την επεξεργασία τους, τη δεματοποίηση, τη μεταφορά στο λιμάνι, τη φόρτωση σε μαούνες αραγμένες στην προβλήτα, μπροστά στις μεγάλες καπναποθήκες της πόλης, και στη συνέχεια την μεταφόρτωσή τους στα ατμόπλοια των ξένων εταιρειών.

Τα κτίρια
Οι πρώτες καπναποθήκες της Καβάλας κτίζονται τη δεκαετία του 1860. Τα κτίρια είναι διώροφα, ορθογώνια και με πολλά ανοίγματα στην πρόσοψη. Επίσης, είναι μονόχωρα, κτισμένα από πέτρα και ξύλο, με τετράριχτες, ξύλινες στέγες και  βυζαντινά κεραμίδια. Χαρακτηρίζονται από τα πολλά συμμετρικά ανοίγματα και από τα τριγωνικά αετώματα των στεγών τους, που συχνά φέρουν φεγγίτες ορθογώνιους ή κυκλικούς. Στις εξωτερικές τους όψεις, άλλες έχουν νεοκλασική τεχνοτροπία και άλλες παρουσιάζουν εκλεπτυσμένα, μοναδικά στοιχεία. Το εσωτερικό των καπναποθηκών είναι ενιαίο. Στα πρώτα πατώματά τους αποθηκεύονται τα ανεπεξέργαστα καπνά. Τα “σαλόνια” βρίσκονται στα τελευταία πατώματα των καπναποθηκών και εδώ γίνεται η επεξεργασία του καπνού με το φως της ημέρας από άντρες και γυναίκες. Συγκεκριμένα στην Καβάλα υπήρχαν 172 καπναποθήκες με 276 διαμερίσματα.

Οι πιο γνωστές Καπνεμπορικές εταιρείες στην Καβάλα
Δημοτική Καπναποθήκη
Καπναποθήκη «Ρεζή»
Καπναποθήκη «ΜΠΑΣΤΕΡΛΗ ΚΙΟΛΗ ΧΟΤΖΑ»
Καπναποθήκη «ΤΟΠΑΛ ΜΕΜΕΤ ΕΦΕΝΤΗ»
Καπναποθήκες «SCHINAZI Bros»
Καπναποθήκες «HERZOG Co.»
Καπναποθήκη Εθνικού Οργανισμού Καπνού
Καπναποθήκη «ΤΣΙΜΙΝΟ ΑΑΡΩΝ»
Καπναποθήκη «ΤΟΠΑΛ ΜΕΜΕΤ ΕΦΕΝΤΗ»